Chirurgia szczękowo-twarzowa to zabiegowa dziedzina medycyny będąca podspecjalnością chirurgii, a zarazem stomatologii. Obejmuje leczenie operacyjne w przypadku schorzeń w obrębie układu kostnego twarzowej części czaszki, jamy ustnej oraz szyi. W Polsce specjalista chirurgii szczękowej musi mieć ukończone studia stomatologiczne lub medyczne, posiadając przy tym szerokie kompetencje w takich dziedzinach, jak laryngologia, traumatologia, onkologia czy chirurgia plastyczna.
Zabiegi stomatologiczne w chirurgii twarzowo-szczękowej
Chirurgia szczękowa bywa mylona z chirurgią stomatologiczną. Ta druga jednak zajmuje się wyłącznie patologiami w obszarze jamy ustnej, podczas gdy przedmiotem zainteresować pierwszej są także zmiany w obrębie twarzoczaszki i szyi. Niemniej chirurg szczękowy wykonuje liczne zabiegi z zakresu chirurgii stomatologicznej. Należą do nich:
- ekstrakcje zębów (w tym – zatrzymanych),
- resekcje wierzchołka korzenia zęba,
- przygotowanie do leczenia protetycznego,
- leczenie implantologiczne (w tym – chirurgia rekonstrukcyjna),
- zabiegi periochirurgiczne (dotyczące dziąseł).
Chirurgia szczękowa w leczeniu wad wrodzonych
Specjalista w dziedzinie chirurgii twarzowo-szczękowej zajmuje się także leczeniem wrodzonych i nabytych wad czaszkowo-twarzowo-szczękowo-zgryzowych. Można zgłosić się do niego na przykład z takimi problemami, jak:
- wady zgryzu (tyłozgryz, przodozgryz, progenia, mikrogenia itp.),
- rozszczepy warg lub/i podniebienia,
- przerost wędzidełka.
Domeną chirurgii szczękowej jest plastyka tkanek twardych i miękkich jamy ustnej i twarzoczaszki. Dzięki temu specjalista w tej dziedzinie może wykonywać tzw. zabiegi ortognatyczne, których celem jest korekta rysów twarzy bez naruszania skóry. Takie procedury są potrzebne nie tylko ze względów estetycznych. Zabiegi ortognatyczne bywają też częścią leczenia ortodontycznego. Co więcej, niekiedy interwencja chirurga twarzowo-szczękowego ułatwia pacjentowi mówienie czy gryzienie.
Czaszkowo-szczękowo-twarzowa chirurgia urazowa
Chirurgia twarzowo-szczękowa z pomocą przychodzi także tym pacjentom, którzy doznali złamań lub zwichnięć w obrębie twarzoczaszki. Takie problemy to zwykle skutek pobicia, wypadków komunikacyjnych czy urazów sportowych. Rolą chirurga szczękowego jest zaopatrzenie pacjenta w sposób, który umożliwi mu powrót do pełnego zdrowia. Służą temu np. nowoczesne systemy do osteosyntezy – elementy implantacyjne służące połączeniu ze sobą kości i ustabilizowania ich w miejscu złamania. Specjalista jest przy tym w stanie zrekonstruować ubytki, przywracając funkcjonalność poszczególnych struktur, a także symetrię twarzy.
Chirurgia szczękowa a leczenie zmian zapalnych i nowotworowych
Chirurgia twarzowo-szczękowa zajmuje się leczeniem stanów zapalnych. Często są to patologie w jamie ustnej związane z chorobami zębów, ale nie tylko. Do kompetencji chirurga szczękowego należy leczenie:
- ropni i ropowic,
- przewlekłego zapalenia kości szczękowych,
- zapalenia gruczołów ślinowych,
- zapalenia zatok szczękowych,
- przetok ustno-zatokowych po ekstrakcji zębów,
- stanów zapalnych gruczołów ślinowych,
- zmian zapalnych o typie torbieli.
W klinikach chirurgii szczękowo-twarzowej można też podjąć pełną diagnostykę i leczenie nowotworów w obrębie twarzoczaszki i szyi. Specjaliści przeprowadzają zarówno zabiegi operacyjne służące usunięciu zmian, jak i rekonstrukcję tkanek po takich zabiegach.
Wizyta w klinice chirurgii twarzowo-szczękowej
Do kliniki chirurgii twarzowo-szczękowej można zgłosić się na konsultację, która nie obliguje do poddania się zabiegowi. Podczas spotkania ze specjalistą pacjent może uzgodnić metody diagnostyki swojego schorzenia, uzyskać informację na temat możliwości jego leczenia albo poznać rokowanie w sprawie zgłoszonej dolegliwości. Może też od razu umówić się na zabieg, który – w zależności od potrzeb – odbędzie się ambulatoryjnie lub w ramach hospitalizacji.
We współczesnych klinikach chirurgii twarzowo-szczękowej można spodziewać się bardzo bezpiecznych i efektywnych metod leczenia. Przykładowo, do rekonstrukcji twarzoczaszki wykorzystuje się nowoczesne materiały kościotwórcze, a podczas zabiegu stosuje się tzw. neuromonitoring – system, który pozwala na precyzyjną kontrolę pola zabiegowego tak, by uniknąć uszkodzeń nerwów.
